gokayburuc.dev

Atomik Not Alma Prensipleri ve Uygulamaları

Atom-image

Atomik Not Alma Nedir?

Atomik not alma, bilgiyi atomik seviyede bağımsız üniteler halinde düzenleme yöntemidir. Karmaşık fikirleri atomik parçaların bir araya getirilmesiyle oluşturmayı ve oluşturulan fikirleri atomik parçalara ayırarak yeniden kullanılabilir hale getirmeyi amaçlar.

Bir benzetme yapmak gerekirse, üzerlerinde parça bağlantı bilgilerinin yer aldığı bir legoyu uygun yere koyarak bir ürün oluşturmak ve oluşturulmuş bir ürünü parçalayarak yeniden başka ürünler oluşturmak işlevini sağlar.

Atomik Not Alma Prensipleri

Atomik not tutma eylemi, belirli prensipleri izlemeye dayanır. Bu prensipler kısaca şu şekilde sıralanabilir:

  1. Tek bir fikir, tek bir not.
  2. Kendi kendine yeten tek bir not.
  3. Birbirine bağlantı kurulabilen notlar.
  4. Basit ve kısa notlar.
  5. Tek konuya odaklı notlar.
  6. Bilgi haritası.
  7. Bulunabilirlik ve takip edilebilirlik (etiketler, anahtar kelimeler, zaman damgaları).
  8. Çabuk yazılabilirlik.
  9. Yönetilebilirlik (kişisel bilgi sistemleri).

Tek Bir Fikir Tek Bir Not

Atomik notların en önemli özelliği, tek bir fikre ait olması ilkesidir. Bir fikri, lego gibi inşa edeceğimiz konseptine bağlı kalacağımız için, notumuzun en başına kendimize ait bir notasyon (özel yazım sistemi) ile fikrimizi yazarak işe başlıyoruz.

Bir örnek üzerinden devam edelim:

Bilgisayar sistemlerinden belirli bilgiler edinmek istiyorsunuz, ancak nereden başlayacağınızı tam olarak bilemiyorsunuz. Size tavsiyem, ilk olarak konuyla ilgili bilmek ve öğrenmek istediklerinizi bir ya da birkaç kelime ile açıklayan anahtar kelimeler oluşturmanız olacaktır.

Bir konuya ait bir fikri, o notun en başına iliştirerek işe başlıyoruz. Örneğimde, Termux konusunu inceleyeceğim.

---
Tags:
  - termux
  - linux
  - bash
  - mobile
  - android
  - arm7

datetime: 2024-12-07 11:24
---

> Termux Nedir?

Termux, root izni olmaksızın ve özel bir kurulum gerektirmeksizin, Linux işletim sisteminde yer alan komut işlemlerini deneyimleyebileceğiniz ve telefonunuz içinde düzenlemeler yapabilmenize olanak sağlayan bir terminal emulatörüdür.

Görüldüğü üzere ilk notumuz Termux Nedir? sorusuna yanıt veren bir nottur.

Notumuzun başlık kısmında, notu daha çabuk bulabilmek adına ilişkili olduğu konulara ait konu etiketlerini (tags) belirttik. Bunun ardından, notumuza ait tarih damgasını (datetime) ekledik. Bu, nota erişimi kolaylaştırmak amacıyla bir künye oluşturma işlemidir. Diğer ilkelerde, bunun ne işe yaradığı detaylı bir şekilde açıklanacaktır.

Kendi Kendine Yeterli Tek Bir Not

Notumuz, tek başına tüm gerekli bilgileri içermelidir. Gerekirse, anahtar kelimeler ekleyerek notun bulunmasını kolaylaştırabiliriz. Etiket sistemleri kullanarak notun ilişkili olduğu konuları tanımlayabiliriz. Ayrıca, konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için diğer notlarımıza yönlendirmeler ve ilişkiler belirtebiliriz. Notu okuyan kişiye vermek istediğimiz mesajı net bir şekilde ifade ettikten sonra, daha fazla bilgi için başvurabileceği kaynakları da ekleyebiliriz.

Örneğimize geçelim.

---
tags:
  - termux
  - linux
  - arm7
  - mobile
  - development
  - setup
datetime: 2024-12-07 11:35
---

> Termux kurulumu nasıl yapılır?

Termux kurulumu yapabilmenin farklı yolları vardır. 3 farklı yöntemle kurulum yapılabilir.

1. Google Play Termux Kurulumu
2. F-Droid Termux Kurulumu
3. Github Termux Kurulumu

Biz, kullanıcı dostu olan 2. yolu tercih edeceğiz. Gerekli Bilgileri aşağıdaki notlardan ve web sitelerinden temin edebilirsiniz.

Kurulum Dosyaları : [F-Droid Tmux](https://f-droid.org/en/packages/com.termux/)
Kurulum Bilgisi : [[F-Droid Termux Android Kurulumu]]

Görüldüğü üzere, not üzerinde gerekli tüm bilgileri yerleştirdik. Başka hiçbir bilgi verilmemiş olsa dahi, bu notlardan ne hakkında konuştuğumuza dair bir fikir edinmek mümkün olacaktır. Ayrıca, bu notun ilişkili olduğu diğer konuların belirtilmesi sayesinde, referanslarımız da hazır bir şekilde sunulmuş olacaktır.

Birbirine Bağlantı Kurulabilen Notlar

obsidian-linking

Daha önceki maddelerde belirttiğimiz üzere, birbiriyle referans göstererek bağlantı kurulabilen notlar, konuya dair bütüncül bir bilgi edinmeyi kolaylaştıracaktır. Bu kavramı, Kişisel Bilgi Yönetim Sistemlerini açıkladığımız noktada tekrar ele alacağız.

Notların ilişkilendirilmesi konusunda diyagramlar ve zihin haritaları büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle, ilişki şemaları oluştururken zihin haritalarını kullanmanızı öneririm. Zihin haritalandırması hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler, Zihin Haritaları başlıklı blog makalemden konuya ulaşabilirler.

Basit ve Kısa Notlar

Uzun ve detaylı notlar yazmak, konunun bağlamından kopmanıza ve zihninizde birçok yeni sorunun oluşmasına neden olabilir. Bu yüzden notlarınızı sınırlandırmanız önemlidir. Not uzadıkça bağlamdan kopma ihtimali artar. Açıklamalar sizi başka bilgilere veya yeni açıklamalara yönlendirebilir; bu da atomik notun özünden sapmasına yol açar.

Ayrıca, not gereğinden fazla uzadığında atomiklik ilkesinden ödün verilmiş olur ve not, bir makale formatına dönüşmeye başlar. Bu durum, notun amacından uzaklaşmasına ve pratikliğini yitirmesine sebep olabilir.

Tek Konuya Odaklı Notlar

Günümüzde, çok işlevlilik (multi-fonksiyonellik) sıklıkla övülse de, ben tam tersini savunuyorum: Anda kalın! Bulunduğunuz zaman diliminde, bulunduğunuz yerde ve odaklandığınız konuda tamamen yoğunlaşın. Dikkatinizi dağıtan unsurları ortadan kaldırın ve aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışmak gibi bir hataya düşmeyin. Tek bir konuya odaklanarak düşünün.

Eğer birden fazla fikri ele almanız gerekiyorsa, bunları ayrı ayrı notlara bölün. Fikirlerinizi her biri için ayrı notlar halinde kaydederek, daha sonra değerlendirmek üzere bir kenara bırakabilirsiniz. Yeri ve zamanı geldiğinde, bu notları tekrar gözden geçirerek üzerinde çalışabilirsiniz. Bu yöntem, fikirlerinizi netleştirmeye ve onları düzenli bir şekilde ele almaya yardımcı olacaktır.

Bilgi Haritaları ve Diyagramlar

Fikirler, yapıları gereği sorular sorulduğunda ilişkili oldukları konuyu daha derinlemesine açığa çıkarır. Ne kadar çok soru sorarsanız, bir fikir o kadar genişler. Basit bir fikri, arka arkaya 5N1K (kim, ne, nerede, nasıl, niçin) sorularını sorarak daha derinlemesine inceleyebilir ve genişletebilirsiniz.

Bir diğer yöntem ise, fikrin içinde geçen özel isimler, teknik terimler, konsept isimleri ve benzeri unsurların her birini yeni bir sorgu noktası haline getirmektir. Bu şekilde, her bir isim veya kavram üzerine ayrı ayrı sorular sorarak, fikri daha ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde ele alabilirsiniz.

Bunu başka bir örnekle açıklayalım:

---
tags:
  - elixir
  - programming
  - developer
  - oop
  - functionalprogramming
  - highlevelprogramming
datetime: 2024-12-07 14:01
---

> Elixir nedir?

Elixir, ölçeklenebilir ve bakımı yapılabilir uygulamalar oluşturmaya yönelik dinamik, işlevsel bir dildir.
_Elixir is a dynamic, functional language for building scalable and maintainable applications._

> Elixir Hangi Sistem Üzerinde Çalışır?

Elixir, düşük gecikme süreli, dağıtılmış ve hataya dayanıklı sistemler oluşturmasıyla bilinen Erlang VM üzerinde çalışır. Bu yetenekler ve Elixir araçları, geliştiricilerin çok çeşitli endüstrilerde web geliştirme, yerleşik yazılım, makine öğrenimi, veri hatları ve multimedya işleme gibi çeşitli alanlarda üretken olmalarına olanak tanır.

_Elixir runs on the Erlang VM, known for creating low-latency, distributed, and fault-tolerant systems. These capabilities and Elixir tooling allow developers to be productive in several domains, such as web development, embedded software, machine learning, data pipelines, and multimedia processing, across a wide range of industries._

Şimdi sorularımızı sormaya başlayalım.

  1. Bu açıklamada geçen kavramlar nelerdir?
  1. Elixir neden dinamik bir dildir? (Konuyu bir seviye daha açıyoruz)
---
tags:
  - elixir
  - runtime
  - compiletime
datetime: 2024-12-07 14:10
---

> Elixir neden dinamik bir dildir?

_Elixir is considered a dynamic language because its type system and execution model rely on runtime behaviors rather than compile-time checks._
Elixir dinamik bir dil olarak kabul edilir çünkü tür sistemi ve yürütme modeli, derleme zamanı kontrollerinden ziyade çalışma zamanı davranışlarına dayanır.
Yazıldığı anda derlenen ve derlenme zamanı içerisinde kendi kontrollerini yapan bir yapıda olduğu için dinamik bir yapıdadır.

Buradaki her madde için ayrı bir not oluşturabiliriz ve çiftler halinde sorularımızı oluşturduktan sonra aşağıdaki gibi bir not sistemi ortaya çıkartabiliriz:

Görüldüğü üzere, iki açıklama cümlesi üzerinden çeşitli sorgularla birkaç katman daha derinleşebilir ve konunun çeşitli yönlerini keşfetmek için yeni sorular ve notlar ortaya çıkartabiliriz. Bu soruların tamamını hemen yanıtlamak gerekmese de, her birini düzenli bir sistemde tutmak ve gerektiğinde bu atomik notları çıkararak kullanmak oldukça önemlidir.

Bu notları bilgi haritaları ve diyagramlar ile birbirine bağlamak, zihninizde konunun bütününe dair bir şema oluşturmanıza yardımcı olur ve konu hakkında daha esnek ve kıvrak bir düşünme becerisi kazandırır. Bu noktada tavsiyem, Kişisel Bilgi Yönetim Sistemi kullanmanız ve mümkün olduğunca diyagramlar oluşturmaya çalışmanızdır. Kişisel Bilgi Yönetim Sistemleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, ilgili makalemi inceleyebilirsiniz.

Bulunabilirlik ve Takip Edilebilirlik

Bir nota yüzlerce hatta binlerce nottan oluşan bir arşiv sisteminde hızla erişim sağlayabilmek için, sistemin içinde notla ilgili etiketler, tarih bilgisi, anahtar kelimeler belirlenmesi önemlidir. Eğer kullandığınız Kişisel Bilgi Yönetim Sistemi bunu destekliyorsa, TODO, FIX gibi genel etiketler ve not arama filtrelerinin kullanılması, bilgiyi gerektiği zaman hızlıca çağırmada kritik bir rol oynar.

Ben kişisel olarak Neovim ve Obsidian isimli metin editörlerini, farklı eklentilerle kullanıyorum. Aşağıda, konuyla ilgili olarak kısa notların derlendiği makalelere ulaşabilirsiniz.

Neovim Makale Serisi:

Obsidian Makale Serisi:

Çabuk Yazılabilirlik

Bu aşamada notlar için belirli şablonlar (template) oluşturmak, notların düzenli ve sistematik bir şekilde kaydedilmesini sağlar. Şablonlar, her notun belirli bir yapıya sahip olmasını garanti eder ve böylece bilgiye hızlıca erişim sağlanabilir.

Örneğin, bir şablon aşağıdaki gibi olabilir:

Başlık: Notun adı Tarih: Notun oluşturulma tarihi Etiketler: Konu ile ilgili anahtar etiketler Anahtar Kelimeler: Konuyla ilgili önemli terimler Kısa Açıklama: Konunun temel özeti Detaylı Bilgi: Konuyla ilgili daha derinlemesine açıklamalar Bağlantılar: Diğer ilgili notlara veya kaynaklara bağlantılar Yapılacaklar/Notlar: TODO, ilerleme durumu veya düzeltme yapılması gereken kısımlar Bu şablonlar, belirli bir konuya dair tüm önemli bilgilerin sistematik bir şekilde toplanmasına yardımcı olur. Obsidian ve Neovim gibi araçlarda, bu tür şablonlar için eklentiler veya makrolar kullanarak verimli bir şekilde çalışabilirsiniz.

---
tags:
  - tag1
  - tag2
  - tag3
datetime: { { datetime } }
aliases: { { alias } }
related-topics:
  - topic1
  - topic2
  - topic3
---

> {{IDEA}}

Explanations

## Tags

#tag1 #tag2 #tag3

## Backlinks

- [[related-note]]
- [[related-index]]

## Resources

- [weblink1](www.example.com)
- [weblink2](www.example.com)

--

Evet, yukarıdaki şablon örneği gibi bir not şablonu oluşturup, Obsidian, Neovim, Notion gibi Kişisel Bilgi Yönetim Sistemlerinde Create From Template özelliğini kullanarak hızlı ve verimli bir şekilde yeni notlar oluşturabilirsiniz. Bu yöntem, notlarınıza düzen getirir, daha hızlı erişim sağlar ve bilgi yönetimini kolaylaştırır.

Yönetilebilirlik - Kişisel Bilgi Yönetim Sistemleri

Kişisel Bilgi Yönetim Sistemleri (KBYS), bireylerin bilgi toplama, düzenleme, depolama, erişim ve yeniden kullanma süreçlerini optimize etmeye yönelik araçlar ve stratejiler bütünüdür. Bu sistemler, bilgi dağınıklığını önlemek, öğrenmeyi hızlandırmak ve üretkenliği artırmak için kullanılır. KBYS, not alma, görev yönetimi, fikirlerin organizasyonu, projelerin planlanması ve hatta günlük yaşamın takibi gibi birçok alanı kapsar.

Bu noktada, çeşitli KBYS sistemi olmakla birlikte, yazılarımı düzenlediğim Neovim ve Obsidian ile ilgili bilgileri blog içerisindeki ilgili yazı dizilerimde bulabilirsiniz.

Sonuç ve Değerlendirme

Atomik not alma tekniğiyle ilgili temel kavramları paylaşmaya çalıştım. Bu konularda daha fazla bilgi edinmek için ilgili makalelerimi inceleyebilirsiniz.

Ayrıca aşağıdaki linkler üzerinden bu sistemlere dair İngilizce dilinde bilgi edinebilirsiniz:

Yeni yazılarda buluşmak dileğiyle,

Allah'a emanet olun!

#neovim #obsidian #productivity